Omgaan met verlies als zorgprofessional

Hannah van Teeffelen
5 september 2022
Ambulanceverpleegkundige Thijs Aarten (40 jaar) is vader van vijf kinderen en daarnaast ook auteur. In mei 2022 kwam zijn boek ‘Huilend vaderhart’ uit, waarin hij vertelt over het verlies van zijn zoon Daan. Thijs vertelt in dit blog over het verlies van een kind als vader én zorgprofessional. Want hoe ga je om met dit verlies en de rouw?

Het verlies van Daan

“Veertien jaar geleden is mijn vrouw na een voorspoedige zwangerschap bevallen van ons eerste kindje: Daan. Uiteraard waren wij meteen verliefd; de geur en de geluidjes die hij maakte. Alles ging goed, tot hij elf weken na zijn geboorte van de één op de andere dag ernstig ziek werd en binnen 24 uur overleed. Vanaf die tijd is mijn hart gaan huilen, vandaar de titel van mijn boek: ‘Huilend vaderhart’.”

“Na het overlijden van hun zoontje vielen Thijs en zijn vrouw meteen in een zwart gat. Het ziekenhuis heeft hen goed opgevangen: “Al snel werd er bijvoorbeeld een voetafdrukje van Daan gemaakt. Ook mochten we hem wassen, aankleden en mee naar huis nemen. Als verpleegkundige weet ik dat als mensen overlijden in het ziekenhuis, ze doorgaans naar het mortuarium gaan of worden opgehaald. Dat vind ik zelf heel kil, zeker als het om een klein kindje gaat. Dat wij Daan zelf mee naar huis mochten nemen, was heel erg fijn.”

Thijs en zijn vrouw hebben in de eerste week veel gepraat met vrienden en familie over Daan zijn leven. “Dit heeft geleid tot mooie momenten, maar ook moeilijke. Vervolgens is Daan begraven. Bij ons kwam de impact van het verlies in de eerste week na de begrafenis.”

"Van de een op de andere dag ben je nog steeds ouders, maar heb je geen kindje meer.”

Weer aan het werk na het verlies

Na de begrafenis zijn Thijs en zijn vrouw op vakantie gegaan: “Eenmaal thuis moesten we alles gaan reorganiseren. Wij zijn namelijk wel ouders, maar hebben geen kindje meer. We moesten het leven weer opbouwen met zijn tweeën. Hoe je dit doet is lastig en uiteraard verschilt dit ook per persoon. Thuiszitten hielp ons niet en gelukkig hadden we beiden een heel fijn team van collega’s om ons heen, waardoor we na twee weken besloten om weer te gaan werken. Achteraf denk ik; ‘hoe heb ik dat ooit kunnen doen?’, want ik kan me voorstellen dat je het liefste op de bank wilt zitten. Die momenten hebben wij ook gehad, maar dit kwam pas later in het rouwproces.”

Confrontatie met het verlies

“Ik merkte op de werkvloer dat ik de vader in rouw was, maar ook de zorgverlener in rouw. Zo werd ik ook gezien door collega’s. Ik dacht dat ik een nieuw team nodig had, waarin ik blanco kon beginnen en waarin ik niet gezien werd als de collega die zijn zoontje had verloren. Ik ben daarom gaan solliciteren bij het ziekenhuis waar Daan overleden was. Dit ook omdat mijn vrouw zwanger was van ons tweede kindje en ik graag dichter bij huis wilde werken.”

“Tijdens mijn sollicitatiegesprek kwam ik voor het eerst weer in het ziekenhuis, wat wel confronterend was. Mijn werkzaamheden waren op een andere afdeling dan waar Daan had gelegen, waardoor ik er vol van overtuigd was dat het verlies me niet in de weg zou staan. Ik zag het als een nieuw begin. Het ziekenhuis was kleinschaliger, waardoor ik meer ruimte had om na te denken en ik meer geconfronteerd werd met het verlies. Ik was moe, had minder geduld en herkende mezelf niet meer. De overstap bleek te vroeg te zijn en ik ging weer terug naar mijn oude team en ziekenhuis. Ik heb geen spijt van mijn keuzes, de overstap heeft me juist geholpen in het rouwproces.”

“Het ziekenhuis adviseerde om te starten met hulp van een maatschappelijk werker. Hiermee kon ik de eerste stap in het ziekenhuis op een goede manier zetten.”

Opleiding tot SEH verpleegkundige

“Ik vond dat het verlies van Daan mij niet in de weg mocht staan om ergens anders te gaan werken en daarom startte ik na een jaar met de opleiding tot

weer in het ziekenhuis waar Daan was overleden. Ze adviseerden mij om te starten met hulp van een maatschappelijk werker. Hiermee kon ik de eerste stap om in dat ziekenhuis te gaan werken op een goede manier zetten. Ook heb ik veel gepraat met mijn collega’s op de Spoedeisende Hulp, omdat zij aanwezig waren in de nacht dat Daan in het ziekenhuis lag. Tijdens mijn dienst kwam ik regelmatig langs de kamer waar Daan lag. Door daar even bij stil te staan, gaf ik ruimte aan het rouwproces. Na een tijdje merkte ik dat ik mijn werk beter kon scheiden van het verlies van mijn zoon. Mijn werkt bracht me weer voldoening.”

De overstap naar de ambulancezorg

“Uiteindelijk heb ik de overstap gemaakt naar de ambulancezorg. Als
krijg je ook te maken met ernstig zieke kinderen. Ik probeer het verlies van Daan te verweven in mijn werk, zonder het op de voorgrond te plaatsen. Hierdoor ben ik in staat een ziek kindje en de directe omgeving te helpen. Ik ben erg betrokken bij het begeleiden van de ouders in het proces en probeer alles te bekijken vanuit hun ogen; “wat zou ik op dit moment willen?”. Wil de ouder bijvoorbeeld nog het kindje vasthouden? Of is er een andere behoefte? Het is waardevol dat ik als zorgverlener de ouders op deze manier kan begeleiden.”

Huilend vaderhart

Thijs liep al een tijdje rond met het idee om een boek te schrijven. Hij wilde zijn verlies gedetailleerd toevertrouwen aan het papier. Dit alles uit liefde voor Daan. “Ik wilde een mooie herinnering aan het korte leven van Daan creëren, maar ik moest er wel aan toe zijn om het te schrijven.”

“Het boek is opgedeeld in twee delen: De vader en de rouw, en de zorgverlener en de rouw. Het boek is geen formule. Elk verlies en elk rouwproces is anders. Iedereen reageert op een andere manier. Dat is de boodschap die ik probeer over te brengen. Met mijn boek hoop ik mensen die een soortgelijk verlies meemaken te steunen. Ik wil handvatten bieden aan de kring: zowel de familie als de zorgverleners die geconfronteerd worden met het verlies.”

Thijs heeft een aantal tips voor rouwende ouders en zorgverleners: “Blijf dicht bij jezelf en laat je emoties zien. Wat voor jou goed voelt, is vaak wat je nodig hebt. Spring niet meteen terug in je werk, maar neem kleine stapjes: begin met een kop koffie op het werk of stuur een mail naar je collega’s. Ten slotte, geef het aan als het te veel wordt.”

“Als zorgverlener raad ik aan alles bespreekbaar te maken. Zelf probeer ik alles wat in me opkomt op te noemen tijdens het verlenen van zorg aan een kind in de hoop dat het de ouders misschien helpt. Ik probeer me niet te laten leiden door mijn emoties, dat komt achteraf wel. De ouders hebben mij als zorgverlener op dat moment nodig. Ook vind ik dat je goed moet kunnen aanvoelen wanneer je afstand moet nemen: de ouders geven zelf aan wat ze nodig hebben en wanneer ze dit nodig hebben.”

Het boek ‘Huilend vaderhart’ is te koop in de boekhandel.
meer...

Naar vacature

Meer vacatures van Tmi