Jij veel onregelmatige diensten in de zorg? tips

Het onregelmatig werken, iedere zorgprofessional is ermee bekend. Echter blijkt dat het werken in onregelmatige diensten niet altijd goed is voor de lichamelijke gezondheid. Wij vroegen Johan Verlijsdonk (ambulanceverpleegkundige, trainer en klachtenfunctionaris) en Wim van Elp (

) wat hun ervaringen en nachtdienst-tips zijn met betrekking tot het werken in onregelmatige diensten in de zorg.

Het effect van onregelmatige diensten op het lichaam

Het werken van nachtdiensten ongezond? Voor Johan totaal niet. “Ik functioneer het beste in de nacht. Overdag heb je als
veel omgevingsprikkels, zoals het verkeer. Dit geeft voor mij veel ruis. Gedurende een nachtdienst heb je deze omgevingsprikkels veel minder. Het nadeel van een nachtdienst is wel dat je altijd rust inlevert. Je lichaam is er toch op ingesteld om ’s nachts te slapen en overdag actief te zijn.”

Wim benoemt dat onregelmatige werktijden en het draaien van nachtdiensten je bioritme beïnvloedt; “Tijdens een cyclus van nachtdiensten kan je lichaam heftig reageren op het feit dat je werkt, terwijl je normaal gesproken slaapt rond die tijd. Ook andersom, als je moet slapen terwijl je normaal wakker bent, is dit het geval. Jouw biologische klok is dan in de war. Maar wat is je biologische klok precies? Je biologische klok is het ritme dat je lichaam aanhoudt voor het produceren van hormonen. Zo word je één keer per etmaal moe door de aanmaak van melatonine en krijg je eveneens één keer per etmaal een impuls om wakker te blijven. Als deze cyclus wordt verstoord kun je lichamelijke ongemakken ervaren, zoals structurele vermoeidheid of spijsverteringsklachten.”

Het werken in nachtdiensten kan jouw bioritme beïnvloeden.
Wim van Elp

Het werken in nachtdiensten moet je persoonlijk liggen

Toen wij aan Johan vroegen welke soort diensten hij werkt, kwamen er veel verschillende diensten naar voren; ”Ik heb als ambulanceverpleegkundige heel veel verschillende soorten diensten gewerkt; vroege-, late-, avond-, nacht- en 24-uurs diensten. Na al deze diverse diensten, kan ik zeggen dat het werken van de late- en nachtdienst het beste bij mij past. Wel ben ik van mening dat het draaien van diensten in de nacht net bij je moet passen. Je kunt het beste ervaren of het werken van nachtdiensten iets voor jou is door dit een keer te proberen.

In steden zoals Rotterdam en Amsterdam is er genoeg ritaanbod en vind ik het ook makkelijker om wakker te blijven.
Johan Verlijsdonk

Tips voor het werken in onregelmatige diensten en nachtdiensten

Tip 1: Slapen voor nachtdienst
‘’Voorafgaand aan mijn nachtdienst ga ik twee à drie uur slapen of uitrusten. Zo begin ik mijn nachtdienst met een uitgerust gevoel en houd ik het tot minimaal drie uur ’s nachts vol. Dit

waarin ik op dat moment werkzaam ben. Als ik in een regio werk waar ik als ambulanceverpleegkundige weinig ritten heb, kan het vermoeiend worden. In grote steden, zoals Rotterdam en Amsterdam, zijn er genoeg ritten en vind ik het ook makkelijker om wakker te blijven. Er zijn ook collega’s die, op het moment dat het rustig is, een

powernap
doen. Hierdoor kunnen zij er de rest van de dienst weer tegenaan.
Tip 2: Communiceer met collega’s
‘’Wees verantwoordelijk gedurende jouw dienst’’ legt Johan uit. ‘’Op het moment dat je moe wordt gedurende jouw dienst, dien je actie te ondernemen. Als zorgprofessional wordt er veel van je verwacht en heb je een verantwoordelijke baan. Hierdoor is zelfinzicht ook erg belangrijk. Geef het aan bij collega’s als je moe of geïrriteerd bent en probeer elkaar op die manier te helpen om actief en alert te blijven.’’

Tip 3: Dipje? Eet een suikertje!
Een andere nachtdienst-tip is om wat te eten gedurende jouw dienst. Deze tip werkt erg goed bij Johan. ’’Als ik merk dat ik een dipje heb, eet of drink ik iets wat suikerhoudend is om weer actiever te worden. Zo neem ik wel eens een energiedrankje of druivensuiker. Er zijn ook collega’s die liever gezonder eten. Zij houden het dan bij thee en een gezonde reep bijvoorbeeld. Ik denk dat het belangrijk is dat je voor jezelf nagaat wat het beste bij jou past.’’

Tip 4: Schaf een nachtdienstbril aan
Ambulancechauffeur Wim adviseert een lichtbril die gebruikt kan worden tijdens nachtdiensten. ‘’Voor de professionals die meer moeite hebben met de verstoring van het bioritme dan anderen, is er een simpele gadget ontwikkeld om beter te kunnen functioneren wanneer je nachtdiensten werkt. Het concept dat wij hebben geïntroduceerd, is een app met een bijbehorende nachtdienstbril. De bril heeft twee verwisselbare lenzen; een lichtblauwe en een oranje lens. Je kunt de blauwe lenzen gebruiken gedurende jouw dienst of ervoor. Met de blauwe lenzen kun je namelijk de aanmaak van melatonine vertragen. Na een nachtdienst kun je de oranje lenzen gebruiken om licht te blokkeren, waardoor je makkelijk in slaap valt. Wanneer je de bril hebt aangeschaft kun je de app downloaden. In de app kun je vervolgens jouw werkrooster zetten. De app geeft dan aan hoe je de bril het beste kunt gaan gebruiken gedurende jouw nachtdiensten.’’

Meer informatie nachtdienstbril

Heb je interesse om de nachtdienstbril aan te schaffen? Als TMI’er krijg je met de code ‘lichtbril2021’ 10% korting op de nachtdienstbril. Hier vind je meer informatie omtrent de

Veerkracht en vitaliteit

Kortom onregelmatige diensten zijn niet altijd goed is voor de lichamelijke gezondheid. Wil je meer weten hoe je dit kan beïnvloeden? Lees dan meer over mindfulness, dit versterkt de veerkracht en vitaliteit van mensen, ook van zorgprofessionals.

meer...

Naar vacature

Meer vacatures van Tmi